بیماری خودایمنی وضعیتی است که در آن سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به بدن شما حمله می کند. سیستم ایمنی به طور معمول در برابر میکروب هایی مانند باکتری ها و ویروس ها محافظت می کند. وقتی این مهاجمان خارجی را احساس می کند، ارتشی از سلول های جنگنده را برای حمله به آنها می فرستد

• سیستم ایمنی بدن چیست؟

سیستم ایمنی بدن بخشهای مختلف بدن را شامل می شود – از جمله سلولهای خونی خاص ، پوست ، مغز استخوان و موارد دیگر – که برای حفظ سلامت شما مفید است. سیستم ایمنی با تشخیص و مبارزه با بیماری ها از شما در برابر عفونت محافظت می کند.

اگر عوامل عفونی مانند باکتری ها یا ویروس ها وارد بدن شما شوند ، سلول های ایمنی معمولاً آنها را از بین می برند یا بر آنها غلبه می کنند و عفونت را از بین می برند. این به عنوان پاسخ ایمنی شناخته می شود.

بیماری خود ایمنی زمانی رخ می دهد که به جای حمله به باکتری ها ، ویروس ها یا سایر منابع عفونت ، سیستم ایمنی بدن به اندام ها و بافت های سالم حمله می کند.

• علل بیماری خود ایمنی

مشخص نیست چرا بیماریهای خودایمنی ایجاد می شوند ، اگرچه اکثر افرادی که دارای بیماری خود ایمنی هستند دارای زمینه ژنتیکی هستند. یک عامل محیطی مانند عفونت ، استرس ، دارو ، رژیم غذایی یا حتی اشعه ماوراء بنفش باعث ایجاد علائم بیماری خود ایمنی می شود.

• انواع و نشانه های بیماری خود ایمنی

بیش از 100 بیماری خود ایمنی مختلف وجود دارد. اکثر آنها بیماریهای طولانی مدت هستند و شدت علائم در طول زمان تغییر می کند.

برخی از شایع ترین بیماری های خود ایمنی عبارتند از:

1. بیماری سلیاک – سیستم ایمنی بدن به گلوتن (موجود در گندم و سایر غلات) واکنش نشان می دهد و به روده کوچک آسیب می رساند. بیماری سلیاک باعث نفخ ، اسهال و درد شکم می شود.
2. لوپوس – بسیاری از قسمت های بدن از جمله پوست ، ماهیچه ها ، مفاصل ، ریه ها ، قلب و کلیه ها می توانند آسیب ببینند.
3. آرتریت روماتوئید – استخوان و غضروف آسیب دیده و باعث ایجاد مفاصل حساس ، متورم و سفت می شود.
4. بیماری گریوز – غده تیروئید بیش از حد فعال است و باعث اضطراب ، تپش قلب ، کاهش وزن و سوزش یا برآمدگی چشم می شود.
5. مولتیپل اسکلروزیس – سیستم عصبی تحت تأثیر قرار می گیرد و باعث ضعف عضلانی و هماهنگی ضعیف ، مشکلات بینایی و در برخی موارد مشکلات شناختی می شود.
6. دیابت نوع 1 – لوزالمعده انسولین کافی برای کنترل سطح قند خون تولید نمی کند ، که منجر به تشنگی ، گرسنگی و تکرر ادرار می شود.

بیشتر افراد قبل از اینکه به دنبال کمک باشند علائم و نشانه های اختلالات خود ایمنی را به مدت طولانی دارند. همچنین تشخیص بیماری خود ایمنی ممکن است زمان زیادی طول بکشد زیرا برخی از علائم ، مانند خستگی ، معمولاً توسط بسیاری از بزرگسالان احساس می شود ، در حالی که علائم می توانند ظاهر شوند و بروند. با اکثر شرایط ، هیچ آزمایشی وجود ندارد که تشخیص را تأیید کند.

بیشتر بدانید: ترک پوستی و درمان آن

• نشانه های بیماری های خودایمنی

بسیاری از نشانه‌های اولیه در بیماری‌های خودایمن بسیار شبیه به هم هستند، از جمله:

1. خستگی؛
2. عضله‌های دردناک؛
3. التهاب و قرمزی؛
4. تب پایین؛
5. مشکل تمرکز؛
6. بی‌حسی و گزگز شدن دست‌ها و پاها؛
7. ریزش مو؛
8. ضایعه‌ی پوستی.

هرکدام از بیماری‌ها می‌توانند علائم خاص خودشان را نیز داشته باشند. برای مثال، دیابت نوع ۱ باعث بروز تشنگی زیاد، کاهش وزن و خستگی می‌شود. در بیماری التهابی روده درد و نفخ شکم و اسهال بروز می‌کند.

در برخی بیماری های خودایمنی مثل پسوریازیس یا روماتیسم مفصلی نشانه‌ها پایدار نیستند و پس از مدتی از بین می‌روند. دوره میان بروز علائم «اشتعال ناگهانی» flare-ups نامیده می‌شود. دوره‌ای که نشانه‌های بیماری از بین می‌روند نیز «بهبود بیماری» remissions نام دارد.

• درمان بیماریهای خود ایمنی

تقریباً هیچ درمانی برای بیماری های خود ایمنی وجود ندارد .

افرادی که با بیماری های خود ایمنی تشخیص داده می شوند باید موارد زیر را باید رعایت کنند:

1. یک رژیم غذایی سالم
2. حفظ وزن سالم
3. خواب زیاد
4. دستیابی به ترکیب مناسب استراحت و ورزش
5. کاهش استرس در صورت امکان و یافتن راه هایی برای مقابله با استرس اجتناب ناپذیر

داروهای خاص و تغییر شیوه زندگی می تواند کمک کننده باشد. به عنوان مثال ، افراد مبتلا به دیابت نوع 1 انسولین تزریق می کنند ، در حالی که افراد مبتلا به بیماری های خود ایمنی که پوست را تحت تاثیر قرار می دهند ، توصیه هایی در مورد آفتاب ، حمام ، کرم ها و لوسیون ها دریافت می کنند. افراد مبتلا به بیماری سلیاک باید از رژیم غذایی بدون گلوتن پیروی کنند.

در برخی از افراد ، بیماریهای خود ایمنی می توانند خفیف باشند ، در حالی که برخی دیگر باید زمان و مراقبت زیادی را برای مدیریت بیماری خود صرف کنند. با این حال ، اکثر افراد دارای شرایط خود ایمنی قادر به زندگی کامل و لذت بخش هستند.

سخن پایانی

بیش از ۸۰ نوع بیماری‌های خودایمن مختلف وجود دارد. گاهی نشانه‌های آنها مشترک است و تشخیص دقیق بیماری را سخت می‌کند.

بیماری‌های خودایمن بیشتر در میان زنان شایع است و گاهی‌اوقات به‌صورت ارثی در خانواده دیده می‌شود.

آزمایش‌هایی وجود دارد که به پزشکان در تشخیص این بیماری کمک می‌کند. راه‌های درمان شامل برخی داروها برای آرام‌سازی واکنش ایمنی بیش‌فعال و کاهش التهاب در بدن می‌شود.

در صورت داشتن هرکدام از نشانه‌های بالا هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید.