• دبریدمان چیست؟

بطور کلی دِبریدمان به برش، برداشت یا حذف یک بخش از بافت مرده، عفونی شده یا صدمه دیده از بدن بیمار، به منظور تسریع روند جایگزینی یا ترمیم طبیعی در بافت سالم اطراف آن و بهبود در آن قسمت گفته می‌شود. دبریدمان می‌تواند به صورت جراحی(برش توسط تیغ)، توسط اتولیز(بکمک آنزیم) یا شیمیایی(با استفاده از دارو) انجام گیرد دبرید زخم معمولا برای زخم هایی استفاده می شود که بهبود نمی یابند

• انواع روش های دبرید زخم

دبرید زخم به عواملی از جمله نوع زخم، سن، سلامت بیمار، بستگی دارد. انواع روش های دبرید زخم به شرح زیر است، البته ممکن است زخم شما به ترکیبی از روش های دبرید برای درمان نیاز داشته باشد.

1- دبریدمان بیولوژیک

در دبریدمان بیولوژیک از لاروهای بعضی حشرات برای لیز کردن بافت نکروزه استفاده می‏شود. این لاروها پس از قرار گرفتن بر روی زخم آنزیم‏هایی ترشح می‏کنند و بافت نکروزه را جدا و از آن به عنوان ماده غذایی استفاده می‏کنند.

لاروها روی زخم قرار گرفته و هفته ای دوبار به مدت 24 ساعت تا 72 ساعت بر روی زخم می مانند. این روش دبرید زخم معمولا برای زخم هایی که بزرگ هستند مناسب است. اگر به دلایل شرایط پزشکی نتوانید عمل جراحی انجام دهید، این روش بهترین راه درمان زخم است.

2- دبریدمان آنزیمی

دبریدمان آنزیمی یا دبریدمان شیمیایی از پماد یا ژل با آنزیم هایی استفاده کرده که بافت ناسالم را نرم کرده و از بین می رود. دارو یک یا دو بار در روز استفاده می شود. زخم با پانسمان پوشیده می شود و مرتبا باید تعویض شود. به علت عوارض جراحی مانند خونریزی این روش مناسب است.

3- دبریدمان اتولیتیک

این نوع دبریدمان کاملا انتخابی است و فقط سلول‏های مرده دبرید می‏شوند و آسیبی به بافت سالم و گرانوله وارد نمی‏شود. دبریدمان اتولیتیک به ‏وسیله آنزیم‏های مترشحه بافت‏ها و سلول‏های بدن انجام می‏شود. این روش با این‏که از دبریدمان جراحی طولانی‏ تر است اما بدون درد و خون‏ریزی می‏باشد. دبریدمان اتولیتیک با استفاده از پانسمان‏های مدرن و در محیطی که این پانسمان‏ها در بستر زخم ایجاد می‏کنند امکان‏پذیر است.

دریدمان اتولیتیک برای زخم های عفونی و زخم های فشاری بهترین روش درمانی است.

4- دبریدمان مکانیکی

دبریدمان مکانیکی رایج ترین نوع دبرید زخم است. این روش بافت ناسالم را با یک نیروی محرک از بین می برد و برای زخم های آلوده مناسب است.

انواع دبریدمان مکانیکی شامل:

آب درمانی: در این روش از آب برای شستشوی بافت های قدیمی استفاده می شود. این روش ممکن است شامل، استفاده از دوش، لوله سرنگ و سوند باشد.
استفاده از پانسمان مرطوب و خشک: گاز مرطوب روی زخم قرار گرفته، پس از خشک شدن و چسبیدن به زخم، از روی زخم برداشته می شود که باعث از بین رفتن بافت مرده است.
استفاده از پدهای دبریدمان مونوفیلمنت: یک پد پلی استر نرم به آرامی روی زخم قرار گرفته و باعث از بین رفتن بافت های بد و ضایعات زخم می شود.

5- دبریدمان جراحی شدید و جراحی محافظ کارانه

دبریدمان جراحی با برداشتن و یا قطع کردن بافت ناسالم انجام می شود. در روش جراحی محافظ کارانه معمولا از یک قیچی با برش بافت انجام شده و به اطراف و بافت سالم آسیبی وارد نمی شود. جراحی محافظ کارانه معمولا توسط پزشک، پرستار و متخصص پوست انجام شده و یک عمل جراحی جزئی است.

در دبریدمان جراحی شدید معمولا از ابزار جراحی استفاده شده، برش ممکن است شامل بافت سالم اطراف زخم نیز باشد. این روش توسط جراح انجام شده و نیاز به بیهوشی است. دبریدمان شدید معمولا به عنوان انتخاب آخر است. اگر روش های دیگر دبرید زخم جواب نداد یا به درمان فوری نیاز است از این روش استفاده می شود.

دبریدمان شدید برای زخم های بزرگ، عمیق یا بسیار دردناک استفاده می شود.

• آیا دبرید زخم دردناک است؟

دبریدمان بیولوژیکی، آنزیمی و اتولیتیک معمولا با درد کمی همراه است. دبریدمان مکانیکی و جراحی شدید، تقریبا دردناک است. در دبریدمان مکانیکی از داروهای ضددرد استفاده کنید. در دبریدمان جراحی شدید نیز از بی حسی موضعی یا عمومی استفاده می شود. بی حسی موضعی تنها ناحیه زخم را بی حس کرده و در بیهوشی عمومی به خواب کامل فرو رفته و دردی احساس نمی کنید.

• مراقبت از دبرید زخم

مراقبت از زخم مهم است. مراقبت از زخم به بهبودی زخم کمک کرده و خطر عوارض احتمالی را به حداقل می رساند. برخی از روش هایی که برای محافظت از زخم در طول روند بهبودی استفاده می شود به شرح زیر است:

مرتبا پانسمان زخم را تعویض کنید: روزانه یا طبق دستور پزشک پانسمان را تعویض کنید.
پانسمان را خشک نگه دارید: از استخر، حمام و وان آب گرم خودداری کرده، در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
زخم را تمیز نگه دارید: همیشه قبل و بعد از لمس زخم دست های خود را بشویید.
به زخم فشار وارد نکنید: برای پیشگیری از فشار بر روی زخم از بالشتک های مخصوص استفاده کنید. اگر زخم روی پا است، ممکن است به عصا نیاز داشته باشید.

حتما با پزشک خود در مورد روش های مراقبت از زخم مشورت کرده و دستورالعمل های مخصوص را دریافت کنید. برای اینکار میتوانید همین الان فرم مشاوره رایگان ما را در نوار ابزار وبسایت تکمیل کنید تا در اسرع وقت باشما تماس بگیریم.

مراقبت مناسب از زخم برای بهبودی صحیح ضروری است، شما همچنین باید:

غذای سالم بخورید: بدن شما برای بهبودی به غذای کافی و مقوی نیاز دارد.
از کشیدن سیگار خودداری کنید: سیگار کشیدن، از رسیدن مواد غذایی و اکسیژن به زخم شما جلوگیری می کند.
ملاقات با پزشک را فراموش نکنید: پزشک باید دائما زخم شما را معاینه کرده و اطمینان حاصل کند که زخم در حال بهبودی است.

• دبرید زخم چگونه به بهبود زخم کمک می کند؟

1- به رشد بافت سالم کمک می کند

2- اندازه زخم را به حداقل می رساند.

3- عوارض ناشی از عفونت را کاهش می دهد

• چه زمانی دبرید زخم لازم است؟

برای همه ی زخم ها نیاز به دبریدمان نیست. معمولا از این روش برای زخم های قدیمی استفاده می شود که به درستی بهبود نیافته اند. همچنین برای درمان زخم های مزمن و آلوده مناسب است. اگر زخم شما در معرض ابتلا به عفونت است، دبرید زخم جهت جلوگیری از پیشرفت زخم ضروری است. در بعضی موارد نیز برای زخم های جدید و شدید نیاز به دبریدمان زخم است.

نتیجه بحث

اگر زخم شما خوب نمی شود یا روند بهبودی به سختی پیش می رود، بهتر است تحت نظر پزشک متخصص و در یک مرکز درمانی معتبر از روش های دبرید زخم استفاده کنید. این روش ها با از بین بردن بافت های مرده و آلوده به روند بهود زخم کمک کرده و مراقبت از زخم نیز روند ترمیم زخم را بهبود می بخشد. بهترین نوع دبریدمان بستگی به نوع زخم شما دارد که توسط پزشک تشخیص داده می شود. معمولا بهبودی 6 تا 12 هفته طول می کشد.