زخم های مختلف را از چه طریقی می توانیم درمان کنیم چه توصیه هایی در این زمینه لازم است در نظر بگیریم برای ضدعفونی کردن و تمیزکردن انواع زخم ها چه کارهایی لازم است انجام دهیم.در این مقاله از وبلاگ شرکت نوید طب پایا، بهترین روش های ضدعفونی کردن زخم آشنا خواهیم شد. در این مقاله از اطلاعات پزشکی، نه تنها مراحل ضدعفونی کردن زخم را آموزش خواهیم داد بلکه خواص آب نمک به عنوان محلولي براي ضدعفوني كردن زخم را بررسی می‌کنیم.

• مراحل ضدعفوني كردن زخم باز

اگر شما یا فرزندتان دچار بریدگی، خراشیدگی یا سوختگی شده اید، باید بلافاصله زخم را به درستی تمیز کنید تا از عفونت جلوگیری شود. در اینجا به نحوه‌ی انجام این کار در پنج مرحله‌ی آسان اشاره کرده ایم.

مرحله‌ی ۱: دستان خود را بشویید

دستان خود را با آب و صابون یا ضدعفونی کننده تمیز کنید، و سپس در صورت امکان دستکش‌های یکبار مصرف بپوشید. این کار را قبل از لمس زخم خودتان یا درمان سوختگی، بریدگی یا خراشیدگی پوست دیگران انجام دهید. دست‌های تمیز و پوشانده شده به جلوگیری از عفونت کمک می‌کنند.

مرحله‌ی ۲: فشار ملایمی را اعمال کنید

تنها در صورتی که زخم خونریزی کرده باشد این مرحله اعمال می‌شود. برای سوختگی، این مرحله را رد کنید.

از یک پارچه‌ی تمیز یا گاز استریل برای اعمال فشار ملایم روی زخم استفاده کنید تا خونریزی متوقف شود (بریدگی‌های کوچک و خراشیدگی‌ها نیازی به فشار ندارند). در صورت امکان، قسمت آسیب دیده را بالا نگه دارید. اگر خون از پارچه یا گاز استریل نشت کرد، پوشش را روی زخم بگذارید. و یک تکه پارچه یا گاز استریل تمیز دیگر را در بالا قرار دهید و به فشار دادن ادامه دهید. در موارد زیر فورا به پزشک مراجعه کنید. اگر:

زخم روی پوست کودک زیر یک سال است.
خونریزی شدید است یا با فشار ملایم متوقف نمی‌شود.
زخم تان لبه‌های ناهمواری دارد.
برش عمیق، شکاف دار یا در سرتاسر یک مفصل است.
این زخم در اثر یک جسم کثیف ایجاد شده است یا در نتیجه‌ی چیزی که پوست را سوراخ کرده، بوده است.
این زخم در اثر گازگرفتگی توسط انسان یا حیوان ایجاد شده باشد.
زخم در صورت یا ناحیه تناسلی رخ داده است.

بخیه معمولا برای بریدگی‌های بلندتر از ½ اینچ مورد نیاز است. اگر روی صورت تان بریدگی ای دارید که به اندازه‌ی ¼ اینچ یا بیشتر است، ممکن است پزشک آن را با چسب یا بخیه‌ی جراحی ببندد.

بیشتر بدانید: نکروز واسلاف زخم چیست؟

مرحله‌ی ۳: با آب بشویید

برای تمیز کردن یک برش ساده یا خراش، به هیدروژن پراکسید یا محصولات حاوی ید نیازی ندارید. فقط کافی است که این مراحل را دنبال کنید:

زخم را در آب تمیز شستشو دهید تا آلودگی‌ها و ضایعات شل شوند و از بین بروند.
از یک لیف نرم و صابون ملایم برای تمیز کردن اطراف زخم استفاده کنید. صابون را در محل زخم قرار ندهید. این کار می‌تواند منجر به آسیب زدن به پوست و سوزش آن شود.
از موچین برای از بین بردن هر گونه آلودگی یا ضایعاتی که همچنان بعد از شستشو وجود دارند استفاده کنید. ابتدا موچین را با ایزوپروپیل الکل تمیز کنید. الکل را روی زخم استعمال نکنید. اگر زخم تمیز نمی‌شود، با پزشک تماس بگیرید.

در صورت سوختگی، محل مورد نظر را به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه زیر آب خنک (نه سرد) بشویید. یا یک پارچه‌ی خنک را برای مدت زمان یکسانی، روی سوختگی قرار دهید. در صورت ایجاد تاول‌های بزرگ به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که سوختگی شدید بود، فورا به اورژانس مراجعه کنید.

مرحله‌ی ۴: از کرم یا پماد آنتی بیوتیک استفاده کنید

آنتی بیوتیک‌های پوستی بدون نیاز به تجویز (مانند نئوسپورین یا پلی اسپورین) به مرطوب نگه داشتن پوست و پیشگیری از عفونت کمک می‌کنند. البته اگر بریدگی یا خراش جزئی دارید، نیازی نیست که از آن‌ها استفاده کنید. اما استفاده از یک لایه‌ی نازک می‌تواند روند بهبود طبیعی بدن را تسریع بخشد و احتمال شکل گیری جای زخم را کاهش دهد. اگر تاول‌هایی که ناشی سوختگی بودند باز شوند، ممکن است پزشکان استفاده از آنتی بیوتیک موضعی را توصیه کنند.

البته بعضی از افراد به برخی از مواد تشکیل دهنده‌ی موجود در این محصولات حساسیت دارند. در صورت مشاهده‌ی دانه‌های پوستی، استفاده از کرم یا پماد را متوقف کنید.

مرحله‌ی ۵: پانسمان زخم

نیازی نیست که هر زخمی را پانسمان کنید. اگر یک خراش یا بریدگی جزئی دارید، آن را تمیز کنید و آن را همانگونه که هست رها کنید. در غیر این صورت، پس از تمیز کردن محل زخم یک بانداژ تمیز، استریل و نچسب را روی آن قرار دهید. این کار به جلوگیری از ورود میکروب‌ها کمک می‌کند. می‌توانید انواع بانداژها و چسب زخم‌ها را از داروخانه‌ها تهیه کنید. چسب‌های کاغذی ممکن است به میزان کمتری برای پوست‌های حساس، تحریک کننده باشند. پانسمان را حداقل یکبار در روز یا زمانی که خیس یا کثیف است عوض کنید.

هر گونه بریدگی یا زخم در قسمت‌هایی که به میزان بالایی در معرض کثیف و آلوده شدن قرار دارند (مانند دست‌ها یا پاها) را به دقت بپوشانید. همچنین باید هر زخمی که ممکن است با لباس اصطکاک پیدا کند (همچون بریدگی روی زانو) را پانسمان کنید. همیشه زخم‌های بزرگ را بپوشانید.

بیشتر بخوانید:انواع اگزما و درمان آن

• بعد از ضدعفونی کردن زخم

هیچوقت دلمه یا کراست را از روی زخم جدا نکنید- آن‌ها بخشی از روند بهبودی هستند. جدا کردن آن‌ها می‌تواند باعث بر جای گذاشتن آثار زخم شود. در صورت مشاهده‌ی هر یک از علائم زیر با پزشک خود تماس بگیرید. این علائم می‌توانند به این معنا باشند که زخم عفونی شده است:

• افزایش قرمزی یا ورم
• دردی که بدتر می‌شود
• اگر پوست اطراف زخم احساس گرما می‌کند
• بوی نامطبوع هنگام تمیز کردن زخم
• درناژ غیر معمول یا افزایش یافته‌ی زخم
• تب یا لرز

در صورت وجود سوختگی یا زخمی که پوست را باز کرده، با پزشک تان مشورت کنید تا تعیین کند که آیا به دوز یادآور واکسن کزاز احتیاج دارید یا خیر.

• آب نمک محلولي براي ضدعفوني كردن زخم

آب نمک یکی از موثرترین روش های ضدعفونی کردن زخم است. مخصوصا اگر از زخم‌های دهان و لثه رنج می‌برید، حتما این روش را امتحان کنید. از آب نمک می‌توان برای دهانشویه استفاده کرد. کافی است یک قاشق چایخوری نمک را با یک لیوان آب (۲۵۰ میلی لیتر/ ۸ اونس) مخلوط کنید. باید ۳۰ ثانیه این محلول را غرغره کنید و سپس آب دهان تان را بیرون بریزید. آب گرم اثرگذاری نمک را افزایش نمی‌دهد. بلکه فقط به نمک کمک می‌کند تا سریع تر حل شود.

استفاده از آب نمک به عنوان محلولي براي ضدعفوني كردن زخم یک راه حل عالی برای ضدعفونی کردن ماسک‌های صورت (خصوصا در زمان همه گیری کووید-۱۹) است. برای تمیز نگه داشتن تمام منسوجات (نه فقط ماسک‌ها) می‌توانید ۱ لیتر آب را با ۱ قاشق سوپخوری نمک معمولی مخلوط کنید و محلول را بر روی وسایل خود اسپری کنید.

عفونت‌ها می‌توانند به سرعت از طریق زخم‌ها و بریدگی‌های باز گسترش پیدا کنند. آب نمک می‌تواند تا زمانی که زخم با مواد ضدعفونی کننده‌ی مدرن تمیز شود، از زخم در برابر باکتری‌ها محافظت کند. برای این کار، یک قاشق چایخوری نمک را به یک لیوان آب (۲۵۰ میلی لیتر/ ۸ اونس) اضافه کنید و زخم را با این محلول بشویید.

از آب نمک می توان برای ساخت دستمال مرطوب استفاده کرد. از این دستمال‌های ضدعفونی کننده‌ی طبیعی می‌توان برای پوست‌های حساس و سطوحی که نباید در معرض الکل قرار بگیرند استفاده کرد. برای این کار، ۲ قاشق چایخوری نمک را با نیم لیتر آب مخلوط کنید.

اگر می‌خواهید به دستمال‌ها رایحه‌ی دلپذیری بدهید، می‌توانید روغن‌های ضروری را نیز به آب اضافه کنید. این مخلوط را روی یک رول دستمال توالت بریزید و صبر کنید تا تمام آب جذب شود.

• ضدعفونی زخم با الکل

جنبه دیگری از الکل که می‌تواند بر بهبود زخم تاثیر بگذارد، استعمال الکل به طور مستقیم بر روی محل زخم است. استفاده از الکل به همراه هیدروژن پراکسید برای تمیز کردن زخم، ده‌ها سال است که توسط مادرها برای ضد عفونی کردن بریدگی و خراش‌های پوستی فرزندان شان استفاده می‌شود. با این که این محصولات خاصیت ضدعفونی کننده‌ی خوبی دارند، اما برای استفاده روی زخم بسیار خشن هستند و می‌توانند باعث آسیب رساندن به بافت پوست شوند. ضدعفونی زخم با الکل به جای کمک به التیام زخم‌ها، باعث ایجاد درد و سوزش می‌شود و روند بهبودی را کندتر می‌کند.