سال های سال، قبل از اختراع آندوسکوپ، پزشکان و جراحان برای دسترسی به داخل بدن و عمل کردن ناحیه مورد نظر، باید از روش جراحی و برش پوست و عضلات تا رسیدن به ناحیه ی مورد نظر استفاده می کردند. در این روش بیمار ،هر چند بیهوش می شود، اما متحمل رنج فراوانی می شود.
تا ابنکه دستگاه آندوسکوپ اختراع شد. آندوسکوپ با دوربینی که دارد وارد بدن می شود و مزیت مهم آن این است که نیازی نیست به عضلات و استخوان های اطراف کانال نخاعی، آسیبی وارد شود.
در عمل آندوسکوپی دیسک ابتدا یک سوزن وارده فضای دیسکی می شود و سپس چند لوله که مانند آنتن رادیو هستند وارد بدن می شوند ، یعنی ابتدا یک لوله باریک بر روی سوزن لغزانده می شود و سپس لوله بزرگتر و سپس لوله با قطر بیشتر تا بالاخره یک لوله ای که بتوان آندوسکوپی را از آن رد کرد و وارد فضای دیسک می شود و به این ترتیب دیسک بیمار برداشته می شود و قاعدتا عمل آندوسکوپی نسبت به عمل باز عمل کوچکتری است و بیمار پس از عمل درد کمتری دارد و زودتر به کار خود برمی گردد.
از چندین سال قبل آندوسكوپ وارد سيستم جراحي اعصاب و جراحی ستون فقرات وارد شده است . این روشها روشهای کم تهاجمی نامیده میشوند و در جراحي هاي ستون فقرات خصوصاً جهت برداشتن ديسك كمر از این روش استفاده میشود
جراحی آندوسکوپی دیسک کمر
آندوسكوپي جهت دستگاه گوارش از سالها پيش شروع شد. با گذشت زمان در جراحي شکم نیز وارد شد که به این روش جراحی اصطلاحا لاپاراسكوپي گفته می شود در این روش جراحی بجای باز کردن شکم با انجام چند سوراخ كوچك در روی شکم و وارد کردن لاپاروسکوپ اعمال جراحی انجام می شود مثلا کیسه صفرا برداشته می شود.
از چندین سال قبل آندوسكوپ وارد سيستم جراحي اعصاب و جراحی ستون فقرات وارد شده است. این روشها روشهای کم تهاجمی نامیده می شوند.جراحي هاي ستون فقرات خصوصاً جهت برداشتن ديسك كمر از این روش استفاده می شود.
آندوسکوپی دیسک کمر
باید توجه داشت که در هر بیماری نمی توان از این روش استفاده کرد و در موارد خاص مي توان دیسک کمر را با انجام آندوسكوپي برداشت. در این روش جراحی و نتيجه عمل برابر با روش جراحی باز است و عوارض عمل کمتر می باشد زیرا دستکاری نسوج کمتر انجام می شود.
در روش جراحی آندوسكوپي ديسك كمر برش پوستي حدود 1.5 تا 2 سانتي متر داده می شود در حالیکه در جراحی باز حدود 5 سانتی متر برش داده می شود بنابراین به عضلات اطراف ستون مهره کمترین دستکاری انجام می شود.
علاوه بر آن ريشه عصبي و دورا کمتر دستكاري می شود و بنابرین چسبندگي كمتر است. در این روش بيمار در همان روز عمل جراحي مي تواند از بيمارستان مرخص شود. دوره نقاهت این روش نیز کمتر از از روش جراحي باز کمری می باشد.
اندیکاسیون ( کاربرد جراحی آندوسکپی دیسک کمر در مواردی است که ديسك كمری در يك يا حداكثر دو فضا باشد، ب ديسك بصورت يك طرفه پاره شده باشد. بیمار تنگی کانال نخاعی قابل ملاحظه نداشته باشد. بنابرین کسانی که درد هر دو اندام تحتانی دارند و یا دیسک آنها در قسمت مرکز ی ستون فقرات و در خط وسط پاره شده است از این روش سود نمی برند .
آندوسکوپی دیسک کمر به دو روش ترانس فورامینال و اینتر لامینار انجام می شود. برای عمل دیسک بین مهره ای پنجم کمر و اول کمر ( L5-S1) بصورت اینتر لامینار و در سطوح بالاتر ( L4-L5 بصورت ترانس فورامینال انجام می شود.این عمل هم با بی حسی موضعی و تزریق آرام بخش هم تحت بیهوشی عمومی انجام می شود .
شانس بهبودی دیسک در آندوسکوپی 90 درصد است. درصورتی که در جراحی حدود 86 درصد است. در عمل جراحی برای دسترسی به دیسک قسمتی از استخوان مهره که لامینا نامیده میشود ب برداشته می شود، در صورتی که در آندوسکوپی هیچ قسمتی از استخوان مهره برداشته نمی شود.
عوارض آندوسکوپی حدود چهاردرصد است و شایع ترین عارضه آن گز گز و درد در مسیر ریشه عصبی است که در 10 درصد موارد پیش میآید و معمولا ک در طی چند هفته بهبود میابد.
بیشتر بدانید:
کمر درد چیست؟
گودی کمر + علت و درمان
همه ی آن چیزهایی که درباره ی جراحی بسته ی دیسک کمر لازم است بدانیم
علت درد همزمان شانه و گردن چیست؟+ درمان
عوارض آندوسکوپی دیسک کمر
عمل جراحی دیسک با آندوسکوپ نیز مانند عمل باز ، دارای عوارض خاص خود است. ممکن است هنگامی که آندوسکوپ وارد فضای دیسکی می شود ، صدمه به ریشه عصبی وارد شود و بیمار پس از عمل دچار ضعف عضلانی و فلج پا بشود و علاوه بر این خطر عفونت پس از آندوسکوپی وجود دارد.
گرچه در هنگام عمل آندوسکوپی با مقدار زیادی آب در محل عمل شستشوی زیادی انجام می گیرد و تعداد کمی میکروب در محل عمل باقی می ماند، ولی باز هم بالقوه خطر عفونت وجود دارد. گاهی ممکن است جراح به قصد آندوسکوپی بیمار را به اتاق عمل ببرد ولی در حین عمل متوجه شود که با آندوسکوپ نمیتوان کار را انجام داد در نتیجه عمل باز برای بیمار انجام دهد.
محدودیت استفاده از آن در عمل آندوسکوپی دیسک کمر چیست ؟
آندوسکوپ برای دیسک های بالای کمر خوب است اما در دیسک های بین مهره ای S1-L5 و در واقع آخرین دیسک بین مهره ای است که معمولا نمی توان از آندوسکوپ استفاده کرد، زیرا لگن بیمار اجازه نمی دهد که آندوسکوپ وارد فضای دیسک شود.
علاوه بر آن در مواردی که بیمار درد دو طرفه دارد ، در مواردی که دیسک بیمار مرکزی است، محدودیت هایی برای وجود آن در عمل آندوسکوپی وجود دارد. در بیمارانی که دچار تنگی کانال نخاعی هستند نیز به دلیل این که سوراخ بین مهره ای کوچک است معمولاً نمیتوان آندوسکوپ را وارد فضای دیسکی کرد یا گاهی لازم است برای وارد کردن آندوسکوپ در فضای دیسکی با دریل های مخصوصی ابتدا تنگی کانال نخاعی را بردارند و سپس آندوسکوپ را وارد فضای دیسک کنند.
بیشتر بدانید:
برترین دانستنی های نوار عصب و عضله
دانستنی هایی مهم پیرامون زانو درد
دکتر مهدی شهرستانی فوق تخصص جراحی های تخصصی زانو ، شانه و لگن
نتایج عمل اندوسکوپی دیسک کمرچیست؟
در مواردی که بیمار مناسب باشد نتایج عمل دیسک کمر عالی است و حدود ۸۰ درصد بیماران بهبود پیدا می کنند. در عمل آندوسکوپی دیسک کمر عملا تکه پاره شده دیسک را برمی دارند و بقیه دیسک توسط بافت جوشگاهی یا بافت اسکار جوش میخورد و سوراخی که در حلقه دیسک وجود داشت بسته می شود و فشار از روی ریشه عصبی برداشته می شود و درد بیمار خوب می شود.
بیشتر بدانید:
آناتومی مفاصل +انواع گوناگون مفاصل
درمان درگیری مفاصل فاست در درمان و کمر
روش خانگی درمان درد مفاصل
آب درمانی برای بهبود دیسک کمر
دیسک هایی را میتوان با جراحی آندوسکوپی دیسک درمان کرد؟
۱ – برای درمان آندوسکوپی دیسک بیماران انتخاب می شوند که درد یک طرف دارند. مثلا درد سیاتیکی پای چپ یا راست دارند. بنابراین اگر بیماری درد سیاتیکی در دو طرف راست و چپ داشته باشد، معمولاً مناسب برای عمل آندوسکوپی نیست.
۲ – بیمارانی مناسب برای آندوسکوپی دیسک هستند که درد اندام تحتانی یا درد سیاتیک آنها بیشتر از درد کمر باشد بنابراین بیمارانی که فقط درد کمر دارند معمولاً مناسب برای آندوسکوپی نیستند.
۳ – بیمارانی که در ام آر آی آنها علائم کلسیفیه شدن یا استخوانی شدن دیسک دیده نشود یا پارگی دیسک در یک طرف باشد مناسب برای عمل آندوسکوپی هستند. بنابراین بیمارانی که دیسک آنها در مرکز قرار گرفته یا دچار کلسیفیه استخوان شده است برای این کار مناسب نیستند.
۴ – بیمارانی که علاوه بر پارگی دیسک ، تنگی کانال نخاعی دارند ، معمولاً مناسب برای عمل آندوسکوپی نیستند زیرا نمیتوان آندوسکوپ را وارد از طریق سوراخ بین مهره تنگ وارد فضای دیسکی کرد.
منبع : kamargardan.com
