جراحی برداشتن کلیه

جراحی برداشتن کلیه یا نفرکتومی (Nephrectomy) یک عمل جراحی است که در آن کلیه به صورت جزئی یا کامل برداشته می‌شود. این جراحی برای درمان شرایط مختلفی مانند تومورهای کلیه، بیماری‌های مزمن کلیه، آسیب‌های شدید و برخی ناهنجاری‌های مادرزادی انجام می‌شود. این مقاله به بررسی انواع نفرکتومی، دلایل انجام این جراحی، فرآیند جراحی، مراقبت‌های پس از جراحی و پیامدهای بالقوه آن می‌پردازد.

انواع نفرکتومی

نفرکتومی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:

1. نفرکتومی کامل (Radical Nephrectomy):
   • تعریف: در این نوع جراحی، کلیه به همراه بافت‌های اطراف آن شامل غده فوق کلیوی و غدد لنفاوی مجاور برداشته می‌شود.
   • کاربرد: بیشتر برای توده‌های بزرگ یا بدخیم کلیه استفاده می‌شود.
   • مزایا: برداشتن کامل توده و کاهش احتمال بازگشت بیماری.
   • معایب: از دست دادن کامل یک کلیه و خطرات مرتبط با جراحی عمده.
2. نفرکتومی جزئی (Partial Nephrectomy):
   • تعریف: در این نوع جراحی، تنها بخشی از کلیه که توده یا آسیب در آن قرار دارد، برداشته می‌شود.
   • کاربرد: بیشتر برای توده‌های کوچک و موضعی یا حفظ عملکرد کلیه در بیماران با یک کلیه.
   • مزایا: حفظ بخشی از عملکرد کلیه.
   • معایب: خطر عود مجدد توده در ناحیه باقی‌مانده کلیه.

دلایل انجام نفرکتومی

1. سرطان کلیه: شایع‌ترین دلیل انجام نفرکتومی است. سرطان کلیه، به‌ویژه سرطان سلول‌های کلیوی (RCC)، اغلب نیاز به برداشتن کلیه دارد.
2. بیماری‌های مزمن کلیه: در مواردی که کلیه به طور شدید آسیب دیده و عملکرد آن به شدت کاهش یافته است، نفرکتومی می‌تواند لازم باشد.
3. آسیب‌های شدید کلیوی: در صورت آسیب‌های شدید ناشی از ضربه یا تصادف، ممکن است نفرکتومی ضروری باشد.
4. عفونت‌های شدید و غیرقابل کنترل: برخی از عفونت‌های شدید کلیوی که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، ممکن است نیاز به برداشتن کلیه داشته باشند.
5. ناهنجاری‌های مادرزادی: برخی ناهنجاری‌های مادرزادی که باعث عملکرد نادرست کلیه می‌شوند، ممکن است نیاز به نفرکتومی داشته باشند.

فرآیند جراحی

1. آمادگی پیش از جراحی:
   • مشاوره پزشکی: شامل بررسی سابقه پزشکی بیمار، انجام آزمایشات خون، ادرار و تصویربرداری.
   • آمادگی بیمار: شامل قطع مصرف برخی داروها، رعایت رژیم غذایی خاص و آماده‌سازی جسمی و روانی برای جراحی.
2. روش‌های جراحی:
   • جراحی باز: در این روش، یک برش بزرگ در ناحیه پهلو یا شکم ایجاد می‌شود و کلیه از طریق این برش برداشته می‌شود.
   • جراحی لاپاروسکوپیک: در این روش، برش‌های کوچکتری ایجاد می‌شود و ابزارهای جراحی از طریق این برش‌ها وارد بدن می‌شوند. این روش کمتر تهاجمی است و زمان بهبودی کمتری دارد.
   • جراحی روباتیک: نوعی جراحی لاپاروسکوپیک است که در آن جراح از یک سیستم روباتیک برای انجام دقیق‌تر عمل استفاده می‌کند.
3. مراحل جراحی:
   • بیهوشی: بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد.
   • برش و دسترسی به کلیه: بسته به نوع جراحی، برش مناسب ایجاد می‌شود.
   • برداشتن کلیه: کلیه به همراه بافت‌های مربوطه برداشته می‌شود.
   • بستن برش‌ها: پس از برداشتن کلیه، برش‌ها بسته شده و بیمار به بخش بهبودی منتقل می‌شود.

مراقبت‌های پس از جراحی

1. مراقبت‌های بیمارستانی:
   • پایش وضعیت حیاتی: پایش دقیق علائم حیاتی بیمار، کنترل درد و پیشگیری از عفونت.
   • تغذیه و فعالیت: بیمار به تدریج می‌تواند مایعات و غذای نرم مصرف کند و باید به آرامی فعالیت‌های خود را افزایش دهد.
2. مراقبت‌های خانگی:
   • داروها: بیمار باید داروهای تجویز شده را مصرف کند.
   • فعالیت بدنی: بیمار باید از فعالیت‌های سنگین پرهیز کند و به تدریج فعالیت‌های روزمره خود را افزایش دهد.
   • رژیم غذایی: مصرف رژیم غذایی سالم و متعادل برای حمایت از کلیه باقی‌مانده ضروری است.
3. پیگیری‌های پزشکی:
   • مراجعات دوره‌ای: بیمار باید به طور منظم به پزشک مراجعه کند و آزمایش‌های لازم را انجام دهد.
   • تصویربرداری و آزمایشات: برای بررسی عملکرد کلیه باقی‌مانده و بررسی عود مجدد بیماری.

پیامدها و عوارض بالقوه

1. عوارض کوتاه‌مدت: شامل عفونت، خونریزی، درد و مشکلات مربوط به بهبودی زخم.
2. عوارض بلندمدت: شامل کاهش عملکرد کلیه باقی‌مانده، افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های کلیوی مزمن و احتمال نیاز به دیالیز در صورت بروز مشکلات شدید.
3. پیامدهای روانی: برخی بیماران ممکن است پس از نفرکتومی با مشکلات روانی مانند افسردگی یا اضطراب مواجه شوند که نیاز به حمایت روانی دارد.

نتیجه‌گیری

نفرکتومی یک عمل جراحی حیاتی است که برای درمان شرایط مختلف کلیوی انجام می‌شود. انتخاب روش مناسب جراحی و مراقبت‌های پس از جراحی برای بهبود کامل بیمار و جلوگیری از عوارض احتمالی بسیار حائز اهمیت است. با توجه به پیشرفت‌های تکنولوژیکی در زمینه جراحی، روش‌های کمتر تهاجمی مانند جراحی لاپاروسکوپیک و روباتیک باعث کاهش زمان بهبودی و عوارض پس از جراحی شده‌اند. همکاری نزدیک بیمار با تیم پزشکی و پیروی از توصیه‌های پزشکی می‌تواند به نتایج بهتری منجر شود و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشد.

اگر زخم یا جراحتی دارید با کارشناسان ما تماس بگیرید  اینستاگرام    09122999273 سروش  ایتا  واتس آپ