قاعدتا داروها کاربرد های گوناگونی دارند اما گاهی در کنار خاصیت اصلی یک دارو برای برطرف کردن یک مشکل یا بیماری، عوارض ناخواسته ای نیز حاصل می شود.
از نظر WHO (سازمان بهداشت جهانی) عوارض جانبی داروها ، پاسخ های نامطلوب و زیان آور استفاده از داروست که در دوز های معمولی برای پیشگیری، درمان و …به کار می رود.
تقریبا ده درصد موارد بستری در بیمارستان و حدود صد هزار مرگ در سال به دلیل عوارض جانبی داروهاست.
در این مقاله به برسی داروهایی می پردازیم که قسمتی از عوارض جانبی آنها مربوط به پوست است.
۱- رتینول
رتینول و ترکیبات مشابه آن تاثیر مستقیمی روی پوست دارند
• از بین بردن چروکهای سطحی
• توقف فرایند پیری
• تحریک پوست به ترشح کلاژن
عوارض جانبی بر روی پوست:
• استفاده از رتینول باعث خشکی و التهاب پوست میشود
• افرادی که پوست بسیار حساسی دارند یا دچار بیماریهای پوستی مثل رزاسه و اگزما هستند ممکن است نتوانند این عوارض را تحمل کنند.
• علاوه بر این، استفاده از رتینول میتواند پوست را نسبت به نور خورشید حساس کند و به محض قرار گرفتن زیر نور خورشید دچار آفتابسوختگی شدید شوید.
۲– راکوتان
راکوتان یا ایزوترتینوین دارویی از مشتقات ویتامین A است که بیشتر جهت درمان آکنههای شدید پوستی مورد استفاده قرار میگیرد.
عوارض جانبی بر روی پوست و خشکی پوست:
• ایزوترتینوئین موجود در قرص راکوتان اندازه و فعالیت غدد چربی در پوست را کاهش می دهد که باعث:
• خشک شدن پوست که با علائمی مانند التهاب, لایه برداری, خارش و … ظاهر می شود.
• خشکی, التهاب و ترک خوردن لب
• خشک شدن چشم که با علائمی مانند سوزش چشم و التهاب پلک چشم ها و … ظاهر می شود.
۳- پماد کلوبتازول (Clobetasol)
به منظور درمان التهاب و خارش پوست ناشی از نیش حشرات آفتاب سوختگی درماتیت، درماتوز التهابی، اگزما، پسوریازیس و… مورد استفاده قرار میگیرد.
عوارض جانبی بر روی پوست و خشکی پوست:
• خشکی پوست
• پوکی استخوان
• آکنه
• آلرژی پوستی، نازک شدت پوست
• سوزش
• خارش
• فولیکولیت
• پرمویی
• بثورات شبه آکنـه
————————————————————————————————————————————–
برای اطلاع ببیشتراز علت اصلی لک های پوستی در دوران بارداری اینجا را کلیک کنید
————————————————————————————————————————————–
۴- داروهای ضد حساسیت
برای رفع حساسیتهای فصلی و خارش میتوان از انواع قرص ضد حساسیت استفاده کرد.
لوراتادین، زادیتن، ایروکاست و آستمیزول برخی از داروهای ضد حساست میباشند که به رفع علایم حساسیت مثل آبریزش بینی و عطسه کمک میکنند.:
عوارض جانبی بر روی پوست و خشکی پوست:
• کهیر
• راش جلدی
• خشکی پوست
• خشکی دهان
-قرص کتوتیفن
قرص کتوتیفن (Ketotifen) از خانواده آنتیهیستامینهاست که برای درمان حساسیت، سرماخوردگی، آلرژی، و همچنین پیشگیری از آسم تجویز میشود.
عوارض جانبی بر روی پوست:
• ضایعات پوستی
• خشکی دهان
• خشکی پوست
۵- بنزوئیل پراکساید
تأثیر بنزوییل پراکسید عمدتاً مربوط به فعالیت ضد باکتری این دارو ، بخصوص در مقابل پروپیونیباکتریوم آکنه (ارگانیسم اصلی در فولیکولهای سباسه و کومدون) میشود.
عوارض جانبی بر روی پوست و خشکی پوست:
• پوسته پوسته شدن و خشکی پوست
• از بین رفتن ترشح اضافی غدد چربی پوست
۶– والپروات سدیم
داروی ضد تشنج است. همچنین در درمان بعضی انواع سردرد و اختلال شخصیتی و دردهای عصبی نیز کاربرد دارد.
عوارض جانبی بر روی پوست:
• آلوپسی
• خشکی پوست
• ریزش مو
۷-تریامسینولون و خشکی پوست
تریامسینولون به اشکال کرم و پماد است. برای درماتوزهای عودکننده استفاده می شود.
• تاول
• سوزش
• خارش
• پوسته پوسته شدن
• بثورات پوستی
• قرمزی و ورم پوست
دکتر افسانه امین غفوری
منبع : پارسی طب
